vrijdag 15 maart 2013

Het leven zoals het is: neonatologie in Gambia

Dag beste bloglezers!

We hebben vandaag een punt gezet achter onze tweede week stage op neonatologie. Ondertussen hebben we samen met de 4 weken op pediatrie al 6 weken stage achter de rug. We zitten dus al over de helft! We zijn al heel wat ervaringen rijker. Graag delen we deze met jullie, zodat we jullie een beeld kunnen geven van hoe het er hier aan toe gaat.


Het droevige nieuws zullen we eerst vermelden. Sinds 1 maart zijn er op de dienst neonatologie 20 kindjes overleden. Dit wil zeggen meer dan één kindje per dag. Waaronder ook de kleine Lore, waar we het in een vorig blogbericht over hadden…


Enkele wondzorgen die we hebben kunnen observeren, zijn: een abces ter hoogte van de pols, het hoofd en de borst (niet allemaal bij hetzelfde kind). Verder zagen we ook een infectie van de hoofdhuid veroorzaakt door een bevuild mes (zie vorig blogbericht), een spina bifida en een omphalocele (dit is een uitstulping van de darmen ter hoogte van de navel). De wondzorgen gebeuren niet zoals in België. Het kind wordt in de gang verzorgd op de schoot van de mama en er wordt geen steriele wondset gebruikt (geen steriele handschoenen, verbanden…)

De hygiëne is soms ver te zoeken. Zo is er soms geen zeep aanwezig om je handen te wassen. Handdoeken of andere doeken zijn nooit aanwezig om je handen af te drogen (ook op de dienst pediatrie was dit niet aanwezig). De handontsmetting is sinds begin deze week op, maar werd nog niet aangevuld. De verpleegkundigen mogen hier ook juwelen dragen (ringen, horloges, armbanden,...) en hebben soms lange nagels. Dit zou in België niet kunnen.

Ook het lawaai is zeker niet bevorderlijk voor het comfort van de kindjes. Zo zijn er heel wat dokters en verpleegkundigen die de afdeling al roepend binnen en buiten gaan. Ook horen we GSM’s afgaan en ook de incubatoren gaan regelmatig in alarm wat heel wat onrust teweegbrengt.

Een positief puntje aan deze zorgverlening is het feit dat deze gratis aangeboden wordt. Zo moeten de ouders niet betalen wanneer hun kind op de afdeling neonatologie of pediatrie terecht komt. Ook wanneer de mama bevalt moet ze niet betalen. Dit voor zowel pre- als postoperatieve zorgen. Wie betaalt dit dan wel? De overheid. Zo worden de patiënten gestimuleerd om naar het ziekenhuis te gaan.

In België worden er bij elk prematuur kind enkele standaardonderzoeken uitgevoerd (hersenscan gedurende de eerste drie dagen), maar hier hebben we dit nog niet gezien. De middelen zijn hier gewoonweg niet aanwezig. Omdat de middelen zo beperkt zijn, worden heel wat materialen hergebruikt (neusbrillen, infuusjes…)

Rond deze periode liggen er ongeveer 30 kindjes op de afdeling. Een verpleegkundige vertelde ons dat dit een kalme periode is in vergelijking met het regenseizoen. Dan kunnen er tot 50-60 kinderen aanwezig zijn. Tijdens het regenseizoen/malariaseizoen (van juni tot oktober) worden ook zwangere vrouwen getroffen door malaria. Dit kan leiden tot vroeggeboorte. Sommige kinderen die dan op de dienst terechtkomen wegen amper 0,5 kg. Hier zijn steeds twee verpleegkundigen voor verantwoordelijk. Net zoals op de dienst pediatrie liggen dan ook meerdere kinderen samen in een bedje. In één couveuse kunnen dan drie tot vier kindjes liggen.

Kleine Lucas weegt ondertussen al 2,2 kg. Zijn gewicht gaat geleidelijk omhoog. Hij ligt nog steeds op de dienst neonatologie. De adoptie laat nog even op zich wachten. Jolien kreeg al de kans om hem eten te geven! Wat vond ze dit leuk. Veel meer dan eten en slapen doet Lucas nog niet, een gezonde baby dus! Gelukkig kunnen we hem nog elke dag een bezoekje brengen.

Deze week zagen we een aantal verpleegkundigen (en soms ook mama’s) hun kind ondersteboven houden! Zonder enige reden... Eén verpleegkundige zei: ‘We gaan even de benen strekken bij het kindje’. Ook geven ze soms harde ‘tikken’ (bijna slaan) aan het kind. En dit terwijl het kindje rustig aan het slapen is. Misschien is dit een Gambiaanse gewoonte, we zijn er zelf nog niet aan uit.

Tijdens deze twee weken stage konden we ook kennismaken met vier Gambiaanse studenten verpleegkunde. Deze studenten kwamen echter altijd te laat! Rond 9 uur, half 10 kwamen ze eindelijk aan. En dit terwijl we om 8 uur al beginnen. Daarna gingen ze gewoon op een stoel zitten zonder eerst naar de kindjes te gaan kijken. Gedurende de volgende uren hebben ze ook niet echt veel gedaan. Geen infuus geplaatst, geen lijktooi uitgevoerd, geen baby’s gewogen,...

De mama is hier verantwoordelijk voor het eten van het kind. Borstvoeding wordt hier door elke mama gegeven. Enkel in uitzonderlijke situaties wordt dit niet gedaan. Maar wanneer de mama nog enkele dagen moet herstellen van haar bevalling en het kind op de dienst neonatologie terecht komt, dan krijgt het geen eten. Pas wanneer de mama komt, wordt (al dan niet) gestart met borstvoeding. Soms kan dit vijf dagen duren (wat ook het geval was bij Lore). Er wordt dus geen maagsonde geplaatst of flesvoeding gegeven.

Soms moet de medicatie over 20 minuten gegeven worden. In België gebruiken we hiervoor een speciale machine (sering-driver) om dit in te stellen. Hier wordt dit niet gebruikt. Men plaatst de medicatie op het cathetertje en spuit om de vijf minuten ongeveer enkele milliliters in. Dit is echter niet altijd even exact. Het kind krijgt dus op het ene moment meer medicatie dan op het andere moment.

Vandaag merkten we opeens een verbrande geur op. We dachten allebei dat één van de incubatoren het had begeven. Gelukkig was dit niet het geval. Een aantal mensen vonden het nodig om hun afval net naast het ziekenhuis te verbranden (= hun vorm van 'recyclage'). Dit leek ons niet zo gezond, zeker niet voor de kleine kindjes. Een oplossing hadden we hier niet voor, enkel de ruiten dichtdoen zodat de geur en de rook buiten bleven.

Maandag werkte Anneleen van 8 uur ’s morgens tot 8 uur ’s avonds. Jolien had gedaan om 2 uur ’s middags, dus Anneleen voelde zich wat eenzaam nadien. Op een bepaalde moment waren de twee verpleegkundigen van dienst verdwenen. Anneleen was verantwoordelijk voor 30 premature kindjes, waarvan de helft in kritieke toestand. Op dat moment kreeg Anneleen het even moeilijk....

Tot zover onze stage op de dienst neonatologie!


We kijken allebei enorm uit naar onze geplande activiteiten: zon, zee, strand en paardrijden. Meer nieuws volgt zondagavond.

Anneleen en Jolien

Geen opmerkingen:

Een reactie posten